Viêm mào tinh hoàn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị

Viêm mào tinh hoàn là một hội chứng gây sưng đau ở phần tinh hoàn và có nguy cơ gây viêm tinh hoàn. Do đó, đây là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm ở nam giới, ảnh hưởng xấu đến tâm sinh lý của phái mạnh, khiến chất lượng sống và khả năng thụ thai của đàn ông bị suy giảm. Thông qua bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về bệnh lý viêm mào tinh hoàn, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị. 

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi thầy thuốc ưu tú Lê Văn Hốt, bác sĩ CKII ngoại tiết niệu với gần 40 năm kinh nghiệm điều trị các bệnh lý nam khoa. 

1. Viêm mào tinh hoàn là gì?

1.1.Tổng quan về bệnh

Viêm mào tinh hoàn là bệnh lý có đặc điểm dễ nhận thấy nhất là khiến người bệnh bị đau dữ dội ở phần tinh hoàn. Để làm rõ hơn về bệnh, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bộ phận bị viêm khi mắc bệnh, đó là mào tinh hoàn. 

Mào tinh hoàn là một cơ quan có cấu trúc hình ống thon dài, cuộn tròn nằm trên tinh hoàn. Kích thước của mào tinh hoàn là từ 5 – 6 cm và được cấu tạo bởi 12 ống xuất tập hợp lại với nhau. Đây là một bộ phận quan trọng trong hệ thống sinh sản của nam giới, là nơi lưu trữ, trung chuyển tinh trùng từ tinh hoàn đến ống phóng tinh. Trong quá trình đó, mào tinh hoàn còn cung cấp các chất dinh dưỡng cho tinh trùng, nâng cao tỷ lệ thụ thai thành công của tinh trùng lên đáng kể. 

Mặt khác, do cấu tạo mào tinh hoàn ở trên tinh hoàn nên khi bị viêm mào tinh hoàn, người bệnh cũng sẽ kèm theo viêm tinh hoàn. Cả hai bệnh lý này thường xảy ra ở nam giới trong độ tuổi 14 – 35 tuổi. 

1.2. Phân loại mức độ bệnh

Hiện nay, người ta chia viêm mào tinh hoàn ra làm 2 loại:

• Viêm mào tinh hoàn cấp tính: có thể coi là giai đoạn đầu tiên của bệnh. Ở giai đoạn này, bệnh thường kéo dài trong 6 tuần. Tuy nhiên, nếu sau 6 tuần mà những triệu chứng của bệnh vẫn chưa hết thì có khả năng cao bệnh đã chuyển từ cấp tính sang mãn tính.
• Viêm mào tinh hoàn mãn tính: là giai đoạn tiếp diễn của viêm mào tinh hoàn cấp tính. Trong giai đoạn này, bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hại cho sức khỏe của nam giới, đặc biệt là sức khỏe sinh sản. Tác hại phổ biến nhất của viêm mào tinh hoàn mãn tính là làm suy giảm khả năng sinh tinh cũng như chất lượng tinh trùng ở nam giới.

Tóm lại, viêm mào tinh hoàn là bệnh lý không quá nguy hiểm nếu được chẩn đoán và điều trị ngay từ giai đoạn cấp tính. Bởi lẽ, trong giai đoạn này, tình trạng viêm chưa nặng, viêm chưa lây sang các bộ phận xung quanh nên việc điều trị sẽ dễ dàng, nhanh chóng và ít tốn kém hơn như khi điều trị bệnh ở giai đoạn mãn tính.

1.3. Vì sao viêm mào tinh hoàn thường dẫn đến viêm tinh hoàn? 

Dựa trên cấu tạo ở phần bìu của nam giới, mào tinh hoàn nối liền với tinh hoàn bằng phần ống cuộn mào tinh hoàn. Do đó, 2 bệnh lý này thường xảy ra cùng lúc với nhau, khi mào tinh hoàn bị viêm sẽ lây nhiễm sang cho tinh hoàn và ngược lại. Khi tinh hoàn bị viêm cũng sẽ lây nhiễm sang cho mào tinh hoàn. 

Mặt khác, do 2 bộ phận trên có mối liên kết mật thiết với nhau, nên triệu chứng của bệnh viêm tinh hoàn và viêm mào tinh khá giống nhau, điển hình nhất là đau dữ dội ở vùng bìu tinh hoàn. Đồng thời, việc điều trị viêm mào tinh hoàn và viêm tinh hoàn cho trường hợp cấp tính cũng giống nhau. Tuy nhiên, đối với các trường hợp mãn tính thì cần có những phương pháp điều trị thích hợp hơn. 

2. Nguyên nhân gây bệnh mào tinh hoàn

Hiện nay, người ta phân loại nguyên nhân gây viêm mào tinh hoàn ra làm 2 loại, dựa trên tác nhân gây bệnh là do vi khuẩn và không do vi khuẩn. Cụ thể: 

2.1. Nguyên nhân viêm mào tinh hoàn do vi khuẩn

Vi khuẩn được xem là tác nhân phổ biến nhất gây viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn. Hầu hết các trường hợp viêm mào tinh hoàn do vi khuẩn đều có tác nhân gây bệnh chủ yếu lây truyền qua đường tình dục (STDs), tiêu biểu là vi khuẩn  Neisseria gonorrhoeae (lậu cầu khuẩn) và Chlamydia trachomatis. 

Lý giải cho điều này, bác sĩ Lê Văn Hốt cho rằng: mào tinh hoàn và tinh hoàn có vị trí gần với bộ phận sinh dục của nam giới. Khi nam giới quan hệ mà không sử dụng bao cao su sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào mào tinh hoàn, gây viêm nhiễm. Viêm mào tinh hoàn do vi khuẩn STDs gây ra thường xuất hiện ở nam giới dưới 35 tuổi – do thường xuyên có nhu cầu về chuyện tình dục. 

Mặt khác, nam giới trên 35 tuổi thì tình trạng viêm nhiễm mào tinh hoàn do nhiễm khuẩn STDs sẽ giảm dần. Phần lớn lý do nam giới ở độ tuổi này bị viêm mào tinh hoàn do trực khuẩn đường ruột gram âm và thường xảy ra ở những bệnh nhân rối loạn đường tiết niệu, đặt ống thông đường tiểu dẫn lưu, hoặc các can thiệp thủ thuật tiết niệu gần đây.

Ngoài ra, có một số trường hợp viêm mào tinh hoàn do xoắn khuẩn giang mai, khuẩn lao. Đây là trường hợp hiếm gặp và thường chỉ xảy ra ở người bị suy giảm miễn dịch (ví dụ như bệnh nhân HIV) 

2.2. Nguyên nhân viêm mào tinh hoàn không do vi khuẩn 

Viêm mào tinh hoàn không do vi khuẩn, còn gọi là viêm mào tinh hoàn không do nhiễm trùng thường xảy ra do kích ứng hóa chất, nguyên nhân thứ phát (bệnh đường tiết niệu khác di căn lên) hoặc chấn thương tại chỗ.

Một số nguyên nhân viêm mào tinh hoàn không do vi khuẩn:

• Trào ngược nước tiểu vào trong mào tinh hoàn.
• Dị ứng với các chất có trong thuốc tránh thai (cho nam giới), xà phòng…
• Chấn thương đột ngột ở vùng háng.

3. Biểu hiện của bệnh viêm mào tinh hoàn

Để sớm phát hiện và điều trị bệnh, các bạn cần phải chú ý một số triệu chứng điển hình sau:

• Triệu chứng điển hình nhất của bệnh là đau dữ dội ở vùng bìu, xuất hiện ở cả viêm mào tinh hoàn do vi khuẩn và không do vi khuẩn. Tình trạng đau có thể rất nặng và đôi khi lan lên đến bụng. 
• Đối với viêm mào tinh hoàn do vi khuẩn, bệnh nhân có thể bị sốt, buồn nôn. 
• Nếu bệnh có kèm theo viêm niệu đạo thì dương vật của nam giới sẽ chảy mủ. Dịch mủ có màu sắc bất thường như vàng hoặc xanh và kèm theo mùi hôi.
• Dùng tay sờ có thể nhận thấy tình trạng sưng tấy, xơ cứng, đau khi sờ và nhắn. 
• Nếu tình trạng nhiễm khuẩn lan đến máu thì bệnh nhân sẽ bị hạ huyết áp, nhịp tim nhanh và xuất hiện các triệu chứng của nhiễm độc.

4. Đối tượng nguy cơ mắc bệnh viêm mào tinh hoàn

4.1. Người dễ bị mắc bệnh

Viêm mào tinh hoàn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, nam giới từ 18 – 35 tuổi là đối tượng dễ bị viêm mào tinh hoàn, đặc biệt là viêm do vi khuẩn. Do đặc trưng sinh lý ở nhóm tuổi này, tần suất hoạt động tình dục sẽ thường xuyên hơn các nhóm tuổi khác. Từ đó có nguy cơ cao mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, đường tiết niệu… dẫn đến nguy cơ mắc viêm mào tinh hoàn cũng tăng cao. 

Do đó, bộ y tế luôn khuyến cáo mỗi người dân cần đi khám sức khỏe định kỳ 2 lần/năm để quản lý được tình trạng sức khỏe cơ thể, cũng như tầm soát sớm các bệnh lý lây qua đường tình dục hoặc bệnh lý đường tiết niệu.

4.2. Yếu tố rủi ro tăng khả năng mắc bệnh

Những yếu tố rủi ro khiến nam giới tăng khả năng mắc viêm mào tinh hoàn là: 

• Không sử dụng bao cao su khi quan hệ là nguyên nhân hàng đầu khiến nam giới bị nhiễm các vi khuẩn lây bệnh qua đường tình dục, dẫn đến viêm mào tinh hoàn. 
• Người có tiền sử nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm trùng tuyến tiền liệt hoặc đường tiết niệu.
• Nam giới trải qua các thủ thuật y tế ảnh hưởng đến đường tiết niệu như đặt ống thông hoặc ống dẫn tiểu. 
• Nam giới không cắt bao quy đầu khiến việc vệ sinh đầu dương vật trở nên khó khăn hơn, tọa điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. 
• Phì đại tuyến tiền liệt.

5. Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm mào tinh hoàn

5.1. Chẩn đoán viêm mào tinh hoàn

Khi bạn có các biểu hiện nghi ngờ của viêm mào tinh hoàn, dễ thấy nhất là đau dữ dội ở tinh hoàn thì hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán bệnh. bạn sẽ được khám lâm sàng và xét nghiệm để phán đoán mức độ viêm mào tinh hoàn cũng như tìm ra nguyên nhân gây bệnh. 

Đối với khám lâm sàng, bác sĩ sẽ hỏi bạn những câu hỏi về triệu chứng mà bạn gặp phải, tiền sử quan hệ tình dục. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ xem xét tình trạng sưng đau bằng cách sờ nắn mào tinh hoàn. Việc này vừa giúp bác sĩ kiểm tra được mức độ viêm nhiễm của bệnh, cũng như loại bỏ trường hợp xoắn tinh hoàn ở bệnh nhân.

Khi đã có kết luận sơ bộ về bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh làm xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Thông thường, bệnh nhân sẽ được làm xét nghiệm dịch niệu đạo hoặc xét nghiệm PCR – phương pháp xét nghiệm đối với các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, chlamydia. Đối với những ca bệnh viêm mào tinh hoàn không nhận thấy sự nhiễm khuẩn trong niệu đạo, bác sĩ sẽ tiếp tục chỉ định thực hiện xét nghiệm nước tiểu và nuôi cấy để nước tiểu để tìm ra nguyên nhân gây bệnh. 

Dựa trên kết quả khám lâm sàng và xét nghiệm, bác sĩ sẽ tư vấn và lên phác đồ điều trị phù hợp nhất với người bệnh. 

5.2. Các biện pháp điều trị bệnh viêm mào tinh hoàn

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị viêm mào tinh hoàn, một số phương pháp điều trị viêm mào tinh hoàn nổi bật như: 

• Sử dụng thuốc: tùy vào tác nhân gây bệnh, triệu chứng bệnh, mức độ của bệnh… mà bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc khác nhau. Thông thường, bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc kháng đau chống viêm hoặc kháng sinh phổ thông. Người bệnh cần lưu ý uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, việc sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến dị ứng, nhờn thuốc, khiến tình trạng viêm nặng hơn… 
• Phẫu thuật can thiệp: chỉ dành cho những trường hợp áp xe và tràn mủ ở màng tinh. Đây là những trường hợp viêm nhiễm nặng, cần phải thực hiện giải phẫu để điều trị. Tuy nhiên, việc phẫu thuật tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ nên cần phải cân nhắc thật kỹ. Nếu bắt buộc phải tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân nên lựa chọn những cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn. 
• Công nghệ cao: đây là phương pháp sử dụng máy móc, thiết bị hiện đại trong điều trị bệnh. Có ưu điểm là an toàn, ít tác dụng phụ, thời gian điều trị nhanh chóng và ít xảy ra tác dụng phụ. Tại Việt Nam, nhiều cơ sở y tế uy tín đã áp dụng các phương pháp điều trị viêm mào tinh hoàn bằng công nghệ hiện đại và cho kết quả rất khả quan.

Mặt khác, điều kiện tiên quyết trong bất kỳ phương pháp điều trị viêm mào tinh hoàn nào là phải để mào tinh hoàn nghỉ ngơi. Bệnh nhân cần giảm việc cọ xát, va chạm hoặc kích thích lên phần mào tinh hoàn. Đồng thời, người bệnh cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để kết hợp tiêm truyền hoặc uống thuốc điều trị và thuốc giảm đau giúp làm thuyên giảm các triệu chứng.

6. Cách phòng ngừa bệnh viêm mào tinh hoàn

Hiện nay, không có cách ngăn chặn hoàn toàn viêm mào tinh hoàn ở người. Mặc dù vậy, nam giới có thể phòng ngừa bệnh bằng các biện pháp sau:

• Sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục. Đây là biện pháp an toàn nhất giúp nam giới phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục, từ đó phòng ngừa viêm mào tinh hoàn do nhiễm khuẩn lậu hoặc chlamydia.
• Cắt bao quy đầu khi đến bộ tuổi nhất định, việc cắt bao quy đầu khiến nam giới dễ vệ sinh dương vật hơn, giảm khả năng vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo và tinh hoàn, từ đó gây viêm nhiễm.
• Không nên buông thả trong chuyện tình dục, chẳng hạn như quan hệ với gái mại dâm, tình một đêm, nhiều bạn tình… 
• Giữ vệ sinh cho môi trường xung quanh, đặc biệt là khu vực nhà tắm, phòng vệ sinh. 
• Tiêm phòng đầy đủ các bệnh lây truyền qua đường tình dục, quai bị, lao.

7. Cơ sở khám chữa viêm mào tinh hoàn uy tín.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị viêm mào tinh hoàn, nam giới có thể lựa chọn khám tại các bệnh viện tuyến tỉnh. Nếu ở Hà Nội, bạn có thể tham khảo những cơ sở khám chữa bệnh uy tín như phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Việt Đức…

Đặc biệt, phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội đưa vào quy trình khám chữa viêm mào tinh hoàn bằng công nghệ quang dẫn CRS và nhận được nhiều đánh giá tích cực từ người bệnh. Công nghệ quang dẫn CRS giúp rút ngắn thời gian điều trị, chặn đứng sự lây lan cũng như ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Bên cạnh đó, phòng khám còn ứng dụng công nghệ gen thế hệ mới, giúp kích thích hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể và ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh quay trở lại.    

Ngoài ra, phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội còn hội tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tài giỏi, giàu kinh nghiệm như thầy thuốc ưu tú, bs.Lê Văn Hốt, bs.Lê Đỗ Nguyên, bs.Đặng Tuấn Trình. Đây đều là những bác sĩ ưu tú, có từ 30 – 40 năm kinh nghiệm khám chữa các bệnh lý nam khoa giúp chẩn đoán bệnh vô cùng chính xác và đảm bảo quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, đảm bảo bệnh nhân sớm hồi phục sức khỏe. 

Để đặt lịch hẹn khám tại phòng khám, bạn chỉ cần bấm gọi HOTLINE hoặc đăng ký trực tiếp [TẠI ĐÂY]

Trên đây là những thông tin liên quan đến bệnh lý viêm mào tinh hoàn, hy vọng chúng sẽ giúp ích cho anh em trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh. Nếu cần được tư vấn về những dấu hiệu bất thường ở bản thân, anh em đừng ngại mà hãy nhấn vào khung chat phía dưới, sẽ có bác sĩ chuyên khoa tư vấn tận tình nhất. Mọi thông tin trong quá trình tư vấn đều được chúng tôi đảm bảo ẩn danh và bảo mật nhất.

Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Hà Nội